I. ĐẶT VẤN ĐỀ:

Xã A Roàng với diện tích đất tự nhiên là 5.787,96  ha, chủ yếu là đất lâm nghiệp với diện tích 5.066,74 ha, trong đó diện tích đất trồng cây hàng năm chiếm tỷ lệ rất thấp chủ yếu là cây lương thực như lúa nước: 145.16 ha, ngô: 6 ha có năng suất bình quân hàng năm chưa cao.

Ngoài những yếu tố đất đai, thời tiết khí hậu, đầu tư cho sản xuất còn thấp, ngoài những nguyên nhân nêu trên còn có một số người dân chưa bắt kịp những giống mới, những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, mặc dù hàng vụ, hàng năm cán bộ kỹ thuật khuyến nông đều có tập huấn hướng dẫn chuyên giao kỹ thuật.

Việc nâng cao kiến thức khoa học kỹ thuật cho người dân, đồng thời thiết lập các mô hình trình diễn nhằm giới thiệu kỹ thuật thâm canh phù hợp với điều kiện sinh thái của từng vùng là hết sức quan trọng. Xuất phát từ những vấn đề trên vụ Hè thu năm 2022, Phòng NN&PTNT A Lưới triển khai mô hình sản xuất lúa năng suất, chất lượng cao giống BĐR79 tại xã A Roàng (đây là năm thứ nhất) nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất trên cơ sở tăng năng suất cây trồng, nâng cao hiệu quả kinh tế, bảo vệ môi trường sinh thái, từ đó tổ chức cho người dân tham quan học tập, nhân rộng mô hình.

1.Thuận lợi:

Kinh phí thực hiện từ Nghị định số 35/2015/NĐ-CP ngày 13 tháng 4 năm 2015 của Chính Phủ và Quyết định số 3303/QĐ-UBND ngày 23 tháng 12 năm 2021 của Ủy ban  nhân dân huyện A Lưới về việc giao dự toán ngân sách nhà nước huyện năm 2022; Nghị định 35/2015/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý và sử dụng đất trồng lúa.

Được sự đồng thuận cao của lãnh đạo xã và các hộ tham gia thực hiện mô hình.

Mô hình hỗ giống lúa BĐR79 nguyên chủng, hỗ trợ phân bón, vôi, thuốc BVTV, hỗ trợ kỹ thuật.

Diện tích tập trung, gần đường giao thông, hệ thống kênh mương thủy lợi hoàn thiện, nước tưới đảm bảo. Thời tiết tương đối thuận lợi.

2. Khó khăn:

     Thời tiết vụ hè thu năm 2022 thuận lợi, có mưa kể từ khi gieo sạ và một số diện tích bị nhiễm phèn nặng, ảnh hưởng đến thời kỳ sinh trưởng cây lúa, đặc biệt vừa rồi xuất hiện bệnh đạo ôn trên lá, cổ bông.

Lần đầu thực hiện giống mới nên tâm lý bà con còn e ngại.

Đất không được màu mỡ, có nhiều ô nhỏ lẻ, một số diện tích nhiễm phền nặng.

II. NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN:

1.Nội dung:

Họp triển khai tại huyện (Phòng NN)

Khảo sát chọn hộ và họp triển khai tại xã.

Xây dựng kế hoạch chi tiết cho từng công việc.

Xây dựng mô hình trình diễn.

Tập huấn hưỡng dẫn kỹ thuật tại ruộng.

Kiểm tra thăm đồng thường xuyên.

Tổ chức hội nghị đầu bờ tại xã và báo cáo kết quả thực hiện.

2. Phương pháp:

Xây dựng kế hoạch hoạt động có sự tham gia của người dân.

Phương pháp lấy nông dân truyền đạt với nông dân.

Theo dõi đánh giá theo phương pháp quan trắc thống kê.

3. Thời gian triển khai: Bắt đầu từ ngày 17 tháng 5 năm 2022 và kết thúc vào ngày 24 tháng 8 năm 2022.

III. KẾT QUẢ THỰC HIỆN:

1. Diện tích, số hộ tham gia và mức đầu tư của mô hình:

Diện tích 4,0 ha, có…..hộ tham gia (Phụ lục 2).

Quy trình kỹ thuật gieo trồng giống lúa BĐR79; vụ Hè thu năm 2022. (Chi tiết quy trình xem ở phụ lục).

Giống lúa BĐR79: 100 kg/ha (5 kg/sào 500m2)

Gieo sạ (gieo thẳng).

Vôi: 400 kg/ha (20 kg/sào); Phân lân: 400 kg/ha (20 kg/sào).

Phân bón sử dụng: Phân NPK 16:16:8 liều lượng: 600 kg/ha (30 kg/sào); Phân Ka li 70 kg/ha (3,0 kg/sào).

Thuốc trừ cỏ, thuốc phòng trừ sâu bệnh và lem lép hạt.

2. Chỉ tiêu sinh trưởng phát triển và các yếu tố cấu thành năng suất:

2.1. Chỉ tiêu về sinh trưởng phát triển:

 Nhận xét:  Đối khí hậu đất đai ở A Lưới,giống lúa BĐR79, có chiều cao cây 100 – 105 cm, sinh trưởng tốt, đẻ nhánh khá, dạng hình cây gọn. Dạng hạt dài, vỏ trấu màu vàng, trọng lượng 1000 hạt 21 – 23 gam, hạt gạo trong cơm dẻo, ngon. Có vị đậm. Năng suất trung bình đạt 65 - 70 tạ/ha, thâm canh tốt đạt 80 tạ/ha.

Vụ Hè thu 2022 thời tiết thuận lợi, số giờ nắng/ngày bằng vụ Hè thu đã đủ nên thời gian sinh trưởng giống lúa BĐR79 đúng theo quy trình xã A Roàng.

Hồng Kim, Sơn Thuỷ,  Hồng Thượng và Hồng Thái từ 95 - 100 ngày đúng theo quy trình.

2.2. Các yếu tố cấu thành năng suất:

 Nhận xét: - Giống lúa BĐR79 vụ Hè thu 2022, năng suất đạt cao, do mức đầu tư thâm canh theo đúng quy trình, năng suất này đạt là đến mức chạm trần. Lý do đầu năm 2022 thời tiết thuận lợi, đủ nước tưới tiêu, cây lúa sinh trưởng phát triển rất tốt và một số diện tích nhiễm phèn giai đoàn cây lúa làm đòng làm ảnh hưởng đến giai đoạn trổ bông, có mưa dông, làm cho cây lúa đổ ngã, từ vụ đầu có mưa kể từ khi gieo sạ, sinh trưởng phát triển, thời kỳ sinh trưởng cây lúa từ đó không giảm năng suất.

Qua theo dõi thấy cây giống lúa BĐR79 vụ Hè thu 2022 chịu thâm canh cao, khả năng đẻ nhánh khá, phù hợp trên chân đất vàng, vàng cao, chủ động tưới tiêu.

Cây lúa giống lúa BĐR79 vụ Hè thu 2022 chống chịu sâu bệnh và điều kiện ngoại cảnh khá, chống đổ và chịu rét khá . 

Số bông hữu hiệu/m2 và số hạt chắc/bông tương đối đây là hai yếu tố cấu thành năng suất.

 Kết quả cho thấy, giống lúa BĐR79 tại các mô hình đều sinh trưởng, phát triển tốt, đẻ nhánh mạnh, lá đòng to dài, bông to, số bông trên khóm đều, tỉ lệ hạt chắc khá, hạt sếp sít, có khả năng cho năng suất khá cao, Vụ Hè thu bình quân đạt 70-75 tạ/ha, năng suất cao hơn so với giống lúa TH5 trong cùng điều kiện. Các địa phương khác năng suất đều đạt cao hơn với các giống đang sản xuất đại trà như HG12, HN6,JO2…

* Đối với ruộng đối chứng sở dĩ năng suất thấp do không có đầu tư thâm canh, làm không đúng theo quy trình.

3. Hiệu quả kinh tế:

Sau một vụ triển khai mô hình sản xuất lúa năng suất, chất lượng cao giống lúa BĐR79 tại xã Lâm Đớt kết quả đạt được như sau:

• Ghi chú: Giá thóc thịt BĐR79 = 9.000đ/kg

IV. NHỮNG TỒN TẠI VÀ GIẢI PHÁP:

1. Tồn tại:

       Có một vài hộ dân tham gia mô hình sản xuất lúa năng suất, chất lượng cao giống lúa BĐR79 vụ Hè thu năm 2022 thực hiện một số yếu tố kỹ thuật chưa đúng, chưa kịp thời đã làm giảm năng suất lúa đáng kể.

2. Giải pháp:

Gieo sạ giống lúa BĐR79 các hộ dân phải thực hiện đúng theo quy trình kỹ thuật (Đặc biệt chú ý phòng bệnh đạo ôn ở giai đoạn lúa kết thúc đẻ nhánh và giai đoạn lúa trổ - trước và sau trổ).

V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ:

1. Kết luận:

Mô hình sản xuất lúa năng suất, chất lượng cao giống BĐR79 vụ Hè thu năm 2022 tại xã A Roàng đã thành công, năng suất ước đạt  74 tạ/ha, giống lúa này thích nghi với đất đai khí hậu A Lưới nói chung và tại xã A Roàng nói riêng. Chất lượng cơm mềm dẻo, ngon, có mùi thơm, vị đậm, ăn nguội vẫn mềm dẻo. Năng suất trung bình đạt 70-75 tạ/ha, thâm canh tốt đạt 80 tạ/ha.

2. Kiến nghị:

Đối với những hộ có điều kiện đầu tư thâm canh cần tuyên truyền mở rộng diện tích, giống lúa BĐR79 những vụ tiếp theo, vì đây là giống lúa có chất lượng gạo ngon, dẻo, có vị đậm dinh dưỡng tương đối cao so với các loại gạo khác.

Các cơ quan đoàn thể, thông tin đại chúng thường xuyên đưa tin để người nông dân nắm bắt và học tập làm theo.

Cán bộ kỹ thuật (Cán bộ khuyến nông) mở thêm nhiều lớp tập huấn về kỹ thuật gieo cấy lúa BĐR79 để người nông dân học hỏi làm theo. 

Các tổ chức tín dụng, ngân hàng tạo điều kiện thuận lợi cho người nông dân tiếp cận dễ dàng với đồng vốn để họ mở rộng thâm canh, nhằm mục đích nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập, góp phần xoá đói giảm nghèo./.